Históricamente, a los catalanes se nos ha considerado más bien tacaños. Se dice que no nos gusta dar, que en lugar de dar, hacemos. Ya lo decía aquel: "Los catalanes hacen cosas". Y la verdad es que, desde un punto de vista lingüístico, la afirmación anterior no va muy desencaminada, ya que en catalán son muchas las expresiones en las que usamos el verbo fer: fer aigües, fer anys, fer bo, fer bondat, fer bonic, fer camí, fer campana, fer costat, fer cua, fer curt, fer dentetes, fer dissabte, fer el préssec, fer el ronso, fer figa, fer l’orni, fer l’ullet, fer la punyeta, fer mala cara, fer malbé, fer mans i mànigues, fer memòria, fer net, fer nosa, fer pinya, fer pujada, fer servei, fer soroll, fer veure, fer-la petar...
Ahora bien, hay que decir que, lingüísticamente hablando, los catalanes también sabemos donar, aunque lo hacemos en menos ocasiones: donar corda, donar fe, donar llum verda, donar permís, donar suport, donar vida... y que, muchas veces, lo que damos no es precisamente bueno: donar carabassa, donar la llauna, donar una bufetada, donar un calbot, donar una clatellada, donar una empenta, donar una puntada de peu, donar una pallissa...
Hasta aquí todo claro, ¿no? ¿Y dónde está el problema? Pues en que, en catalán, hay una tendencia a utilizar el verbo donar en casos en los que no es correcto, por influencia del castellano.
Por ejemplo, se debe usar fer, y no donar, en las siguientes expresiones: fer una abraçada (no donar una abraçada), fer un petó (no donar un petó), fer por (no donar por), fer pena (no donar pena), fer fàstic (no donar fàstic), fer ràbia (no donar ràbia), fer llàstima (no donar llàstima), fer mandra (no donar mandra), fer un pas (no donar un pas), fer un salt (no donar un salt), etc. Otros casos en los que solemos usar el verbo donar pero no es correcto, y que tendríamos que sustituirlo por una expresión distinta, son estos: donar-se compte > adonar-se; donar el sol > tocar el sol; donar set/gana > fer venir set/gana; donar mal de cap > agafar/venir mal de cap; donar regna solta > deixar anar, donar curs; donar la volta a un resultat > capgirar un resultat; donar la volta a la truita > girar la truita; donar-se la volta > tombar-se, girar-se; donar-se a la fuga > fugar-se; donar-se-li bé > tenir facilitat; donar temps > tenir prou temps; donar igual > ser igual, etc.
Por último, también hay casos en los que utilizar un verbo o el otro es indiferente, ambas opciones son correctas y significan lo mismo: fer/donar una ullada, fer/donar un cop d'ull, fer/donar una classe, fer/donar una conferència, fer/donar un concert, fer/donar un tomb, fer/donar una volta, etc.
Así pues, una vez leído todo esto, a ver cómo haces el test de hoy. ¡Seguro que lo das todo!
¡Ponte a prueba!
📝 Aquí puedes hacer todos los tests de lengua catalana de ElNacional.cat